Paduarsana

Berbagi Tentang Semua Hal

Sugihan Jawa Napi Sugihan Bali?


Bali Post- SANTUKAN nginutuin paitungan wuku, akéhan piodalan utawi upacara-upacara ring Agama Hindu rauh nyabran 210 rahina apisan (ngenem bulan apisan). Minakadi rahina Galungan sané jagi rauh puniki jatuh nepet rahina Buda Kliwon wuku Dunggulan tanggal 29/8 sané taler jatuh nyabran 210 rahina apisan.

Suasana Hari Raya Galungan, Sumber: Balikami

Rahina Galungan puniki madué reruntutan mawit saking selai lemeng sadurungnyané sané kawastanin Tumpek Wariga (Tumpek Bubuh). Salanturnyané, limolas rahina sadurung Galungan matepetan sareng rahina Anggara Kliwon, wuku Julungwangi kawastanin rahina Anggarkasih Julungwangi. Ring rahina Buda Pon, wuku Sungsang kawastanin rahinan Sugihan Pangenten, ngenem dina sadurung Galungan ring rahina Wraspati Wagé, wuku Sungsang kawastanin rahina Sugihan Jawa. Salanturyane ring rahina Sukra Kliwon, wuku Sungsang, kawastanin rahina Sugihan Bali. Redite Paing, wuku Dungulan kawastainin rahina Panyekeban. Soma Pon, wuku Dungulan kawastanin rahina Penyajaan. Anggara Wagé, wuku Dungulan kawastanin Penampahan Galungan. Ring rahina Buda Kliwon, wuku Dungulan puniki sané kawastanin rahina Galungan. Benjangnyané, Wraspati Umanis, wuku Dungulan kawastanin Umanis Galungan. Ring rahina Saniscara Pon, wuku Dungulan kawastanin rahina Pamaridan Guru. Rahina Redite Wagé, wuku Kuningan kawastanin Ulihan. Rahina Soma Kliwon, wuku Kuningan rahina Pamacekan Agung. Rahina Sukra Wagé, Wuku Kuningan kawastanin Penampahan Kuningan. Rahina Saniscara Kliwon, wuku Kuningan piniki sané kawastanin rahina Kuningan. Salanturnyané pamuput reruntutan rahina Galungan lan Kunigan sané jatuh ring rahina Buda Kliwon, wuku Pahang kawastanin Pegat Uwaka. Ring rahina punika, makasami rahina reruntutan Galungan sampun usan kalaksanayang.

Ring Rahina Buda Pon, wuku Sungsang sané kawastanin rahinan Sugihan Pangenten puniki madué teges ngentenin, ngélingang malih mangda krama prasida ngeret indria, nénten malaksana sané boya-boya. Mawit Sugihan Pangenten ngantos Buda Kliwon Pahang kawastanin Nguncal Balung. Nguncal Balung tegesnyané ngicalang pikayunan sané nénten becik santukan keni gegodan Sang Kala Tiga. Sang Kala Tiga antuk wujudnyané pinaka Purusa (Kala Rudra) taler wujudnyané pradana (Durga Murti) mangda prasida mawali somia. Santukan punika, ri kala Nguncal Balung puniki nénten dados ngambil pakaryan minakadi ngwangun umah (jero), ngwangun sanggah utawi merajan, miwah nglaksanayang upacara pawiwahan.

Sinalih tunggil cara anggén nyujuh tetujon sané kaaptiang rikala Sugihan Pangenten inggih punika Nglawang utawi nyolahang barong tur mailehan ring wewidangan désa adat. Ri kala punika, Déwa Tri Murti ngripta para Bhuta Kala. Déwa Brahma dados Topeng Bang, Déwa Wisnu dados Telek, Déwa Siwa dados Barong. Makasami barong puniki sané kairingang tur kasolahang ri kala Nglawang.

Arahina risampuné Sugihan Pangenten kawastanin Sugihan Jawa sané jatuh ring rahina Wraspati Wagé, wuku Sungsang. Benjangnyané ring rahina Sukra Kliwon, wuku Sungsang kawastanin rahina Sugihan Bali. Sugihan Jawa mateges nyuciang Bhuana Agung (makrokosmos) mawit saking sekala miwah niskala sané kaniasayang antuk nglaksanayang pamuspan ring genah-genah suci rumasuk ring merajan. Yéning Sugihan Bali mateges nyuciang Bhuana alit utawi angga sarira antuk nglaksanayang panglukatan majeng angga sarirané. Lianan nglaksanayang penglukatan, taler kalaksanayang bakti Yoga sané matetujon ngicénin katreptian pikayunan.

Kantun akéh krama Hindu ring Bali sané bimbang yéning sampun maosang pacang nglaksanayang Sugihan. Krama Bali kantun bimbang Sugihan sané cén pacang kalaksanayang. Sugihan Bali napi Sugihan Jawa? Wénten sané maosang mangda nglaksanayang Sugihan Jawa santukan keturunan saking Kerajaan Majapahit (Jawa) tur wénten taler sané maosang mangda nglaksanayang Sugihan Bali santukan keturunan wong Bali asli. Napiké yakti sakadi punika?

Sujatinipun cawisannyané sampun kaunggahang ring sajeroning Lontar Sundarigama sakadi puniki, “Sungsang, wrehaspati Wagé ngaran parerebuan, sugyan jawa kajar ing loka, katwinya sugyan jawa ta ngaran, apan pakretin bhatara kabeh arerebon ring sanggar mwang ring parahyangan, dulurin pangraratan, pangresikan ring bhatara saha puspa wangi. Kunang wwang wruh ing tattwa jnana, pasang yoga, sang wiku angarga puja, apan bhatara tumurun mareng madyapada, milu sang Déwa pitara, amukti bante anerus tekeng galungan. Prakerti nikang wwang, sasayut mwang tutwan, pangarad kasukan ngaranya.

Sukra Kliwon, sugyan Bali, sugyan ing manusa loka, paknanya pamretistan ing raga tawulan, kewala sira apeningan anadaha tirta panglukatan, pabersihan ring sang Pandita”.

Tegesipun inggih punika : ri kala wuku Sungsang, rahina Wraspati Wagé Sungsang kawastanin parerebuan utawi Sugihan Jawa sané kategesang nyuciang Bhuana Agung (makrokosmos) olih krama. Kawastanin Sugihan Jawa santukan pinaka rahina suci majeng para Bhatara sané kaniasayang antuk nglaksanayang rerebu ring sanggar, parahyangan miwah ring pura-pura siosan, kalanturang antuk nglaksanayang pangraratan miwah pangeresikan. Taler wénten sané nglaksanayang Yoga. Para Pandita nglaksanayang puja pangastawa sané ageng santukan ring rahina puniki Bhatara pacang tedun ka marcapada kairing antuk makasami para Déwa taler leluhur sané jagi nunas aturan sané kaunggahang. Aturan sané kaunggahang inggih punika Sesayut Tutwam utawi sané kasengguh Ngarad Kasukan (penarik kebahagiaan).

Ring rahina Sukra Kliwon Sungsang, kawastanin Sugihan Bali, rahina suci majeng Umat Hindu makasami sané mateges nyuciang angga sarira (mikrokosmos) taler nunas Tirtha Penglukatan ring Ida Ratu Pedanda.

Iraga dados krama Hindu, makekalih rahina Sugihan puniki patut kamargiang manut tegesnyané soang-soang. Sugihan Jawa mateges nyuciang Bhuana Agung utawi makrokosmos. Sugihan Bali mateges nyuciang Bhuana Alit utawi angga sarira. Upacara Sugihan Jawa utawi Siguhan Bali nénten ja kalaksanayang manut keturunan kémanten.

Ring Sugihan Jawa utawi Sugihan Bali sané pacang rauh puniki, kaaptiang majeng para krama mangda prasida ngamargiang pamuspan utawi panyucian ring makekalih rahina puniki. Rahina Sugihan Jawa sané jagi rauh nepet tanggal 23/8, yéning Sugihan Bali nepet tanggal 24/8.

Leave a Reply

Fill in your details below or click an icon to log in:

WordPress.com Logo

You are commenting using your WordPress.com account. Log Out /  Change )

Facebook photo

You are commenting using your Facebook account. Log Out /  Change )

Connecting to %s

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.

%d bloggers like this: