Paduarsana

Berbagi Tentang Semua Hal

Ngastiti Déwa Sangkara


SARWA tumuwuh (entik-entikan) taler pinaka daging jagaté agung (Makrokosmos) lianan ring sarwa beburon miwah reriptan Ida Sang Hyang Widhi Wasa sané pinih paripurna inggih punika manusa. Nanging sané ngawinang sarwa tumuwuh kawéntenané matiosan sareng reriptan Ida sané lianan inggih punika, yening manusa kaicén Tri Pramana, Sabda (bebaosan), Bayu (tenaga anggén malaksana lan tumbuh) miwah Idep (pikayunan) punika awinan manusa kanggehang pinaka jatma sané mautama, yéning sarwa beburon wantah kabekelin Dwi Pramana (sabda lan bayu), yéning sarwa tumuwuh wantah kaicén Eka Pramana inggih punika bayu kémanten santukan entik-entikan wantah prasida tumbuh ageng.

Sarwaning entik-entikan ring jagaté puniki wénten sané ngempu utawi déwannyané, pamekas ring pulo déwata Bali olih umat Hindu Bali rahina oton majeng sarwa tumuwuh punika kapakelingin ring rahinan sané kawastanin Tumpek Wariga. Yéning selehin malih, napiké sané kabaos Tumpek Wariga olih umat Hindu miwah napiké semertinyané majeng kahuripan ring jagaté?

Umat Hindu Bali salami puniki negesin tumpek wariga pinaka rerahinan sané ngaplug saptawara, pancawara, miwah wuku tur kapakelingin ngenem bulan (210 rahina) apisan ninutin paitungan kalénder Bali. Tumpek Wariga rauh ring rahina Saniscara Kliwon wuku Wariga, nepet rahina punika wantah patemuan saking saptawara (Saniscara), pancawara (Kliwon) miwah wuku Wariga.

Tumpek Wariga semertinnyané boya nyembah sarwa tumuwuh punika, nanging ngutamayang ngastiti Déwa Sangkara pinaka manifestasi Ida Sang Hyang widhi Wasa pinaka déwa sané ngurip miwah ngajegang sarwa tumuwuh, ngawinang tetumbuhan punika prasida mabuah akéh, madon, miwah mabunga. Sajabaning punika yéning kaselehin tetumbuhan taler banget maguna ngwantu nyalantarayang kahuripan manusa sukerta. Tumpek Wariga taler metuéling krama yéning malih 25 rahina pacang rauh rahinan Galungan, punika awinan kramané sami ngastiti majeng déwa sangkara mangda sakancan tetumbuhan sané kaduénang prasida mabuah akéh tur becik pacang kanggén pinaka sarana upacara nyanggra rahinan Galungan.

Rahinan Tumpek Wariga ring Bali kabaosang matios-tiosan olih umat Hindu ring sakatah wewidangan. Wénten sané maosang Tumpek Bubuh, Tumpek Uduh, Tumpek Pangarah miwah Tumpek Pangatag. Napi awinan kabaosang pinaka Tumpek Wariga santukan ring rahina punika nénten kapatutang ngusak-asik tetaruan miwah ngalap sakancan asil sarwa tumuwuh, nanging pinaka jalaran sané becik ngastiti karahajengan sarwa tumuwuh.

Kabaosang pinaka Tumpek Pangarah santukan pinaka arah-arah miteketin krama mangda ngajiang sarwa tumuwuh, prasida miara miwah nandurin malih, nyujuh kahuripan buana agung lan buana alit sané werdi lan shanti. Kabaosang pinaka Tumpek Pangatag santukan ring sakatah wewidangan ri kala kaupacarain punyan tetaruan punika lumrahnyané kaklupakin akedik tur kagantungin gantung-gantungan madaging sagau, miwah baas kuning lan kunyit tur punyannyané kagetok-getok.

Siosan punika Tumpek Wariga Kabaosang pinaka Tumpek Bubuh santukan ri kala tetaruan punika kaupacarain kulit taru kaklupakin akedik raris kadagingin sesajén bubuh sinambi nguncarang sehaa. Sehaa sané lumrah kauncarang ring Bali ri kala rahinan Tumpek Wariga inggih punika “dadong-dadong I Kaki nak kija? I Kaki ya jumah! Nak ngujang jumah? I kaki nak gelem! Gelem kénkén? Gelem nged! Nah né bubuh bang I Kaki, Nged, nged, nged…!” raris sesampun puput nguncarang sehaa punyan sarwa tumuwuh punika katok-tok ping tiga.

Sujatinyané, Tumpek Wariga suksmanyané pinaka silih tunggil utsaha sajeroning ngajegang tatwa Tri Hita Karana. Mangdané i krama sané sampun éling prasida nincapang rasa élingnyané tur sawaliknyané i krama sané lali prasida mawali éling ring Ida Hyang Widhi Wasa, tetep éling ngajiang anak tios miwah taler satata éling ngajiang palemahan sane wénten ring wewidangan.

Kramané nglaksanayang upacara Tumpek Pengatag puniki lumrahnyané kalaksanayang ring pakarangan miwah tegalan, sané katah madaging tetaruan. Gumanti Sang Hyang Déwa Sangkara satata ngicén waranugraha majeng i krama sami majalaran sarwa tetanduran. (nan)

 

 

 

Leave a Reply

Fill in your details below or click an icon to log in:

WordPress.com Logo

You are commenting using your WordPress.com account. Log Out /  Change )

Facebook photo

You are commenting using your Facebook account. Log Out /  Change )

Connecting to %s

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.

%d bloggers like this: