Inget mangkin iraga iriki pinaka wang Bali anom, polih dumun mirengang pikobetné anak bajang dangin umahé rikala ipun ngeraos kapining mémé utawi mama ipuné. Yéning néntén iwang baan miragi, puniki ipuné ngorahang: “Uduh..uduh Mémé, ngudiangkéh tiang dogén ané tuyuh mejejaitan, matanding canang, mebanten sewai wai an rikala rahinan? To tingalin Mémé, bli wayan, kemu mai maseneng seneng, neked jumah, laut ngéncolang ka metén masaré, suba kéto di subané bangun, ngéncolang ia ka paon, nyampat tusing, apabuin manting bajun ipuné..ngudiangkéh aluh sajan palekadan ipuné dadi anak muani, Mé? Tusing cara tiang lekad dadi anak luh kéné.nganti bungkut asanin bangkiangé matetebasan ngajak busung dogén.., Mébuin pidan men ting bisa jemet ring peplajahan sekolahé, apabuin ngerambang déwék tiangé lakarang ngerereh masa depan ring pekaryanané? Dados papinehang nganti tigang lemeng parindikané ento. Nak pedalem masih anak luhé ento, jegég, anteng pesan ipun nguepin reraman ipuné; tur laut ipun matakén kapining Mémé ipuné. Mé ngudiangkéh buka kéné tetamian iragané wang Bali maagama Hindu iriki? Napikéh iraga né sami maagama Hindu, napi maagama adat, taler napikéh mabudaya, Mé? Laut masaut I Mémé; “Cening Kadék pianak mémé, yening cening matakon buka kéto sinah néntén sida baan mémé negesang sangkaning mémé nak tusing karwan masekolah i pidan. Sawiréh baas jengah déwéké meled uning apang sida baan negesang parindikanné ento, yadiastun akéh gati kekirangané dados manusa, polih iraga ngwacén buku Bhagawad Gita-né.
Dados tetilikan mangkin sangkaning iraga sané polih paplajahan ring sekolahanné puniki patut mapapineh sané kadasarin antuk “Etika, Estetika lan Logika”. Santukan akéhan sané mamargi ring sajeroning adat té ring Bali nak akéhan beru Logikané. Akéh cerik ceriké, truna truniné mangkin marasa lan mapineh; déwék ipuné maagama Hindu sekadi anaké kapaksa santukan lebihan karasayang ipun pamargin adaté tekéning Hinduné; yéning matungkas pamargin ipuné akédik, sinah polih diskriminasi social ipun ring masyarakaté ento. Jakti beneh logikané, adat lan budaya sané lakarang tetep ngajegang Bali lan wang Baliné; Adat lan Budaya pinaka tetamian punika boya ja agama, nanging étika, éstetika lan logika sané metu saking papinehé uli ilu sané patut tetep jaga. Mangkin minab nénten ja akedik truna truniné sané bisa mejejaitan, taler masolah dados pregina. Nanging akéh sané minab lakarang pengeng sangkaning adat sané kaiket olih awig awigé baas “kekeh”. Sangkala wénten anaké ngorahang, Hindu ring Bali kaiket olih awig awig adat lan budaya. Minab akéhan mangkin wang Bali sané masekaya akéh, mabudaya lan nyontohang parisolah adat sané kadasarin baan égo. Minabkéh ical rasa “Lascarya” ri kala mayadnya, taler maagama Hindu? Ring BagawadGita sampun mungguh; “napi ja sané aturang ring Ida (Shri Wisnu) yéning sampun kadasarin manah lascarya, pastika katerima antuk Ida”. Tegarang cingakin lan pinehang akédik; akéhan pamargi awig awig adaté sané “kekeh” punika madasar antuk sinunggil kruna “harus”; napi napi ja apang harus kéné, apang harus kéto. Napikéh ipun I tukang suun ring peken Badungé “harus” ngaryanang prani soda sané tegehnyané a méter? Harus nyediang céléng dadua ring warga banjaré rikala panak ipuné ngantén? Salingkéh minehang kéto, ngrereh jinah ané lakar anggén ipun numbas baas dogén minab ngangsehang yéning asanin sewai wai. Napikéh ulian ngaryanang Badé sané matumpang solas sida lakarang sang atman katerima di kadituan? Ngudiangkéh awig awig adat lan budaya né ngansan ngansan matulihan ring baduur sané ngansan ngansan negehang, nénten taén ring beténan sané pantes anggén sesikut? Nak ulian awig awig adat sané “kekeh” to sané lakarang ngranayang budaya né mamargi madasar “égo” manusané. Sangkala i raga ring Bali minab lakarang beru parisolahé, napikéh jakti-jakti maagama Hindu, agama sané negesang pamargi “Lascarya utawi Tulus Ikhlas” ri kala maagama? Salingkéh minehang parindikané puniki, PHDI ring Bali dogén kakepah dados kalih, ulian pamargi adaté sané kasengguh dresta ring soang soang désa utawi wewengkon i riki sané lebihan “interference”- né ring agama Hinduné, sangkala lakarang ngansan beru “Logika” Hinduné i riki. Nak beneh pasaja lan pelihé sané nénten karwan ento iraga sane ngorahang; nanging yéning sampun maturan kadasarin manah lascarya sinah punika sané jakti Hindu.
Artikel olih: I Madé Suwitra | Bali Post
Semoga bermanfaat, Silahkan share:
Like this:
Like Loading...
Related
Recent Comments