Paduarsana

Berbagi Tentang Semua Hal

Tag Archives: rahina galungan

Rahina Kuningan, Ka – Uningan Molihang Kaweruhan


Wau pisan i raga sampun nglaksanayang tur ngamargiang rahina sané kawastanin rahinan jagat Galunan miwah reruntutannyané. Sané mangkin i raga dados krama Bali taler pacang nglaksanayang tur ngamargiang reruntutan rahinan jagat Galungan sané kawastanin rahinan Kuningan sané jatuh ring rahina Saniscara Kliwon wuku Kuningan. Lianan kawastanin rahinan jagat Kuningan, rahina puniki taler kawastanin Tumpek Kuningan santukan Saptawara Sukra matemu sareng Pancawara Kliwon.

Image by: Koleksi Pribadi

Rahinan Kuningan puniki pinaka reruntutan rahinan Galungan sané jatuh dasa rahina sesampun rahina Galungan. Rahinan Kuningan kangken pinaka rahina sané khusus, santukan sarana upakara miwah bebantenan sané kaunggahang tur kaaturang mabinayan sareng bebanten sané kaaturang ri kala rahinan Galungan miwah galah ngalaksanayang pamuspan taler mabinayan pisan. Ring rahinan Kuningan kabuatang saranana upakara marupa sodan nasi kuning sané kagenahang ring wadah sané kawastanin tebog lan sulanggi pinaka niasa kemakmuran miwah kaunggahang bebanten sané sampun kasayagaang pinaka rasa suksmaning manah lan suksmaning idep i raga pinaka manusa sané sampun nglungsur wara nugraha ring Ida Sang Hyang Widhi Wasa marupa ajeng-ajengan ngawit saking sandang ngantos pangan.

Lianan nasi kuning, ri kala Kuningan taler kabuatang sarana upakara marupa Endongan, Tamiang, miwah Kolem. Endongan pinaka niasa persembahan majeng Ida Sang Hyang Widhi Wasa, pinaka bekel mawali ka suargaloka. Bekel sané mautama inggih punika ilmu pengetahuan (kawikanan) lan bhakti (jnana). Yéning senjata sané mautama inggih punika kaheningan pikayunan. Mawit saking rahina puniki, para krama kaptiang satata éling majeng Ida Sang Hyang Widhi, prasida becik manyamabraya, nincapang rasa saling asah asih asuh majeng sesama manusa miwah urati ring palemahan. Santukan éndongan pinaka bekel, éndongan madaging woh-wohan, tebu, tumpeng, miwah rerasménan. Tamiang pinaka niasa panulak bala lan pinaka niasa perputaran roda alam sané ngélingang manusa ring kawéntenan hukum alam. Yéning Kolem pinaka niasa genah mararian Ida Sang Hyang Widhi, para déwa miwah para leluhur i raga.

Ring rahina suci puniki kaceritayang Ida Sang Hyang widhi tedun ka marcapada kasarengin olih para déwa miwah para pitara-pitari pacang ngicénin waranugraha ring makasami umat. Ring rahina Kuningan kaaptiang majeng para krama ngaturang bakti tur nunas karahayuan miwah tuntunan majeng Ida mangda i raga satata maparilaksana becik.

Akéh sané maosang yéning ri kala rahinan Kuningan para krama mangda ngaturang bakti sadurung jam roras utawi sadurung tajeg surya. Punapi awinan sakadi punika?

Manut sinalih tunggil Dosén UNHI sané mawasta I Gedé Sedana Suci, galah sadurung tajeg surya punika pinaka galah sané pinih becik i raga ngaturang bhakti. “Ring rahina Kuningan, i raga patut ngaturang bhakti sadurung jam roras utawi sadurung tajeg suryane. Semengné, i raga nyayagayang sakancan sarana upacaka sané pacang katurang, Salanturnyané i raga ngaturang bhakti tur nglaksanayang pamuspan. Ring sajeroning Lontar Sundarigama kaunggahang, “Déwa Mur Mwah Maring Surga” artosnyané sadurung para déwa mawali ka suarga. Becikné i raga nganturang bakti sadurung tajeg surya, sadurung Ida Hyang Widhi miwah para déwa mawali ka suargaloka. yéning sampun liwat tajeg surya sira pacang kaaturin sesajén utawi bebanten?” baosnyané.

Suasana hening ngasilang Ka-Uningan, sané nuntun i raga molihang jnana sané becik pinaka ilmu pengetahun spiritual suci. Ilmu pengetahun sané kaduénang prasida kapolihang saking tetiga cara sané kawastanin Tri Pramana inggih punika Agama Pramana, Anumana Pramana, miwah Pratyaksa Pramana. Agama Pramana inggih punika mirengang paplajahan sané kaicen olih guru. Anumana Pramana inggih punika pengetahuan sané kapolihang nganggén akal, pikayunan miwah logika. Yéning Pratyaksa Pramana inggih punika pengetahuan sané kapolihang mawit saking i raga manggihin hal-hal sané madué paiketan rohani.

Rahinan Kuningan mateges mangda i raga Ka-Uningan molihang pengetahuan dharma (samya jnana). Makasami punika prasida kapolihang majalaran Dasendriya inggih punika Panca Budhindriya lan Panca Krmendriya sané kaniasayang antuk wéntennyané selang dasa rahina ring rahinan Galungan nuju rahinan Kuningan.

Sané kaaptiang olih para krama pamuputné wantah prasida nyujuh sané kawastanin Suddha Jnana (pikayunan sané suci) mangda prasida dados jatma sané Jayabaya (menang ri kala kapialangin utawi ri kala wénten baya sané pacang nibenin i raga).

Dane taler mapangapti mangda para krama prasida satata éling ring raga mangda prasida nyujuh tetujon idup Moksatham ja gadhita ya Cai thi Dharma.

Bali Post, 02 September 2012 | Kuningan, Ka-Uningan Molihang Kaweruhan.

 

 

 

Penjor Galungan


Bali Post- GALUNGAN pastika idéntik pisan sareng sakatah sarana sané kekinkinang antuk umat hindu ring sajebag pulo Bali. Silih tunggil sarana sané patut wénten ri kala rahinan Galungan saha nyihnayang ring Bali krama sedek nglaksanayang rahinan Galungan lan Kuningan inggih punika kawéntenan Pénjor sané katancebang ring soang-soang pamesun umah inggih punika kapasang ring sisi tengen pamesun umah krama Hindu Bali tur lengkungannyané maarep ka margi satata makanten ngiasin sadoh margi sané kalintangin inggih punika ring Kota miwah ring désa pakraman pamekasnyané ring Bali.

Rahinan Galungan sajeroning awarsa rauhnyané ping kalih. Galungan sané jagi kalaksanayang mangkin puniki rauh nepet ring tanggal 29 Agustus. Soang-soang krama hindu sampun ngawit makinkin sarana sané pacang kabuatang. Boya krama kémanten, para dagangé taler sampun makanten mataki-taki nyayagayang dagangan sarana ring tokonnyané. Dagangan sané katah makantén katanjang wantah sarana pabuat lakaran Pénjor minakadi tiing lan janur.

Umat Hindu ring Bali ri kala pacang nyanggra tur nampek rahinan Galungan lan Kuningan pastika ibuk nginkinang saha makarya sakatah pabuat upacara. umpaminipun makarya Pénjor Galungan. Lumrahnyané kramané pinih riin nyayagayang sakatah sarana sané kabuatang saha daging Pénjor minakadi sarana utama Tiing dawa sané memuncuk melengkung, Ambu, pala bungkah (kaséla sarwa umbi-umbian), pala gantung (kelapa, ketimun, pisang, jagung, padi, miwah sarwa sasanganan, tebu, plawa (don-donan), busung, janur miwah sané lianan. Yéning ring désa lakaran makarya Pénjor kantun dangan antuk molihang santukan prasida ngalap ring tegalan, saihang ring kota krama méweh molihang santukan akedik kantun wénten tegalan, makasami mesti numbas. Sesampun sakatah sarana sané kanggén jangkep wau kramané makarya Pénjor.

Pénjor pinaka simbol utawi kabaos niasa sajeroning nyihnayang rasa bakti majeng Ida Sang Hyang Widhi Wasa. Manut Madé Mangku Budiarta, Pénjor kaanggen lambang utawi niasa.

“Masang pénjor ri kala wénten upacara matetujon nyinahang rasa bakti majeng Ida Sang Hyang Widhi Wasa sajeroning prabawannyané dados Hyang Giripati. Pénjor sané kabuat antuk tiing tegeh sané malengkung pinaka niasa gunung sané pinih tegeh pinaka genah sané pinih suci. Gunung niasa Lingga Cala pinaka genah Siwa Mahadéwa. Mawit saking Pénjor puniki, krama hindu ring Bali prasida nyinahang rasa bakti majalaran antuk ngaturang asil pamupon tegalan minakadi entik-entikan, pala bungkah, pala gantung, pala wija miwah sané lianan,” baosnyane.

Pénjor Galungan lumrahnyané kekaryanin olih krama arahina sadurung rahina Galungan inggih punika ri kala rahina Anggara wuku Dungulan utawi kaloktah pinaka rahina Penampahan Galungan. Ri kala punika kramané sajabaning ibuk maébat taler makarya Pénjor.

Pénjor sané wénten ring Bali sujatinné wénten kekalih soroh inggih punika Pénjor upacara miwah Pénjor hiasan. Pangawitnyané wantah wénten Pénjor upacara inggih punika Pénjor sané dagingnyané jangkep madaging sarwa asil pamupon tegalan sané kanggén punika soang-soang madué semerti, minakadi Tiing pinaka niasa Hyang Brahma. Plawa niasa Hyang Sangkara. Janur niasa Hyang Mahadéwa. Kelapa niasa Hyang Rudra. Pala bungkah lan pala gantung niasa Hyang Wisnu. Tebu niasa Hyang Sambu. Kobér (kain putih) niasa Hyang Iswara. Pénjor taler kanggén ri kala wénten upacara piodalan ring pura-pura, miwah ring merajan.

Nanging ninutin kakebat masa malih wénten Pénjor hias sané kanggén ri kala wénten acara-acara resmi, sakadi upacara penyambutan tamu negara, acara kulawarga minakadi penyambutan tamu kehormatan, seminar, pawiwahan, pésta kesenian, peresmian wangunan, penilaian désa miwah acara sané lianan. Pénjor hias lumrahnyané nuwekang widang keindahan mangda kekantenang asri olih para tamiu.

Pénjor upacara sané kanggehang sakral religius nénten jangkep yéning durung kadagingin sanggah sané kawastanin sanggah Ardha Candra. Sanggah punika kekaryanin malakar aji tiing sané sampun masebit raris maulat. Sanggah Ardha Candra wentuknyané wénten kekalih. Wénten sané ring duurné malengkung lan wénten sané mawentuk segi tiga. Wéntuk punika taler madué semerti inggih punika yéning sanggah sané duurnyané malengkung marupa bulan sabit pinaka niasa gunung. Yéning sanggah sané mawentuk segi tiga pinaka niasa Hyang Tri Sakti utawi Tri Wisésa, lambang Brahma, Wisnu, miwah Siwa. Sanggah punika taler kaias nganggén ambu sané masebit.

Tetujon i krama masang Pénjor wantah pinaka swadharma umat Hindu nyinahang rasa bakti majeng ring Ida Sang hyang Widi Wasa sajeroning prabawannyané pinaka Hyang Giripati sané sampun ngicénin kauripan. Pénjor taler pinaka simbol rasa sukman i manusa santukan sampun kaicén kerahayuan lan kasukertan ring jagaté puniki.

%d bloggers like this: